Nói như ông Đinh Huy Trí, Phó Giám đốc Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng (VQG PN-KB) thì “nếu không có các chuyên gia BCRA, PN-KB sẽ không thể có được ngày hôm nay”.

Những bước chân không mỏi

Với người dân Phong Nha (Bố Trạch), vợ chồng ông Howard Limbert, trưởng nhóm BCRA như một người dân bản địa thực thụ. Bởi, hơn 30 năm qua, họ đã quen với sự hiện diện của đôi vợ chồng người Anh này như một phần thân thuộc. Ông đã dành trọn nửa đời mình để gắn bó với Phong Nha, cùng chứng kiến bao đổi thay, thăng giáng của vùng quê bên bờ sông Son này. Ông kể, hành trình hơn 3 thập kỷ bắt đầu từ những năm 1990, khi ông cùng các chuyên gia thuộc BCRA khám phá động Phong Nha, mở ra một giai đoạn mới cho công tác nghiên cứu hang động tại Quảng Bình. Sau hàng chục chuyến ngược rừng không mỏi là 405 hang động thuộc VQG PN-KB và các vùng đệm, vùng phụ cận được khám phá, công bố ra thế giới. Nhiều hang động trong số đó đã không còn là những bí ẩn nằm sâu trong đại ngàn thăm thẳm mà trở thành điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Đó là thành quả ngọt ngào cho một hành trình dài miệt mài, bền bỉ của những con người yêu rừng, yêu hang động bằng tất cả trái tim mình.

Nhóm chuyên gia BCRA những ngày đầu đến Phong Nha. Ảnh: Tư liệu.

Gặp Howard sau khi ông cùng các cộng sự kết thúc chuyến thám hiểm, khám phá 22 hang động mới tại Quảng Bình, người đàn ông có đôi mắt xanh ấn tượng thu hút người đối diện bởi sự gần gũi, nhiệt thành. Ông kể về những chuyến ngược rừng với ánh mắt lấp lánh, say mê. Hơn 30 năm qua, tất cả thành viên đoàn thám hiểm, mỗi người mỗi chuyên môn khác nhau nhưng có một điểm chung là dành tình yêu đặc biệt cho hang động. Họ tự dành dụm tiền và gây quỹ để cùng thực hiện niềm đam mê khám phá hang động thông qua hàng loạt cuộc thám hiểm trên thế giới. Tại Quảng Bình, đoàn chuyên gia đã hợp tác với Trường đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội để tiến hành các cuộc khảo sát, nghiên cứu chuyên sâu về hang động. Khởi đầu là động Phong Nha, tiếp đến là hang Khe Ry, hang Én, hang Sơn Đoòng… Khi các hang động dần được biết đến và đưa vào khai thác du lịch, càng thôi thúc những bước chân tiếp tục hành trình tìm hiểu, khám phá những bí ẩn sâu giữa thăm thẳm đại ngàn. Bàn chân của họ vẫn miệt mài theo những chuyến ngược rừng, kiếm tìm hang động trên vùng đất Quảng Bình.

Không chỉ là bạn đồng hành

Đồng hành cùng các chuyên gia BCRA trong hàng chục chuyến ngược ngàn thám hiểm hang động, anh Trần Xuân Mùi, chuyên viên thuộc Ban Quản lý VQG PN-KB ấn tượng sâu sắc bởi phong cách, tinh thần làm việc của họ. Đó là những con người với tác phong chuyên nghiệp, kỹ càng, chu đáo và đầy trách nhiệm. Mỗi chuyến thám hiểm đầy vất vả với những cung đường rừng hiểm trở, điều kiện thiếu thốn, từ băng rừng, lội suối, lặn thám hiểm hang động… đều đòi hỏi các chuyên gia phải được trang bị đầy đủ các thiết bị chuyên dụng và các kỹ năng đặc biệt, nhất là trong các tình huống khẩn cấp.

“Đã có nhiều trường hợp bị thương trong quá trình di chuyển, cũng có những chuyến đi cực kỳ khó khăn bởi địa hình, thiếu thốn đồ ăn, thức uống nhưng hoàn cảnh nào, họ cũng thể hiện được tính chuyên nghiệp, tác phong làm việc khoa học. Chúng tôi học hỏi được rất nhiều điều quý giá từ chính những chuyến đi cùng nhau như thế”, anh Mùi chia sẻ.

Như chính vẻ điềm đạm bề ngoài, ông Howard không nói nhiều về mình, mà luôn nhắc đến những người đã giúp ông thực hiện thành công những chuyến khám phá hang động ở PN-KB. Nghe ông nói, càng hiểu người đàn ông này luôn dành một tình cảm đặc biệt cho người dân địa phương-những người dẫn đường tận tụy trong những chuyến xuyên rừng. Ông Howard chia sẻ: “Người dân địa phương từ năm 1990 cho đến nay đã hoàn toàn tham gia vào việc tìm kiếm các hang động mới. Nếu không có họ, chúng tôi sẽ không thể khám phá tất cả các hang động. Họ rất xuất sắc và không ai khác, họ chính là lý do để chúng tôi tiếp tục quay trở lại”.

Gắn bó với các chuyến khảo sát của BCRA, ông Ngô Văn Phong (thị trấn Phong Nha, Bố Trạch)-một người đi rừng chuyên nghiệp cho biết, trong mỗi chuyến đi, các chuyên gia đều nâng niu từng nhành cây, ngọn cỏ. Họ trân trọng và nỗ lực để hạn chế tối đa những tác động tiêu cực đến thiên nhiên. Không chỉ là những người bạn đồng hành, sẻ chia nhau mọi khó khăn, từng ngụm nước, túi thực phẩm, họ cũng chính là tấm gương để những người từng một thời sống cậy nhờ vào việc khai thác rừng như ông tự nhìn lại, chỉnh sửa chính mình, sống có trách nhiệm hơn với rừng. “Họ luôn nói rằng, phải giữ gìn thiên nhiên, giữ lấy di sản cho con cháu sau này”, ông Phong kể.

Chuyên gia BCRA luôn làm việc với tác phong chuyên nghiệp, kỹ càng, chu đáo và đầy trách nhiệm. Ảnh: Oxalis Adventure

Quảng Bình luôn ghi ơn

Thành quả sau bao năm nghiên cứu, khảo sát, đánh giá về tiềm năng của các chuyên gia BCRA là sự ra đời của hàng loạt các sản phẩm du lịch mạo hiểm mang đẳng cấp quốc tế. Cũng nhờ công lao của họ, bạn bè quốc tế đã biết đến kỳ quan Sơn Đoòng, hang Én, hang Va…- những biểu tượng du lịch của Việt Nam, nền tảng để phát triển du lịch PN-KB và du lịch Quảng Bình. Nhờ khai thác du lịch từ các hang động được phát hiện, cuộc sống của người dân các làng quê nghèo vùng PN-KB đã thực sự đổi thay. Mầm xanh hy vọng đã vươn lên giữa những cằn khô, sỏi đá. Bởi thế, với Quảng Bình, các chuyên gia BCRA thực sự là người bạn, người đồng hành đặc biệt, những người có công rất lớn làm nên những đổi thay giá trị ấy.

Một ngày đầu tháng 6/2023, được sự kết nối và hỗ trợ của Công ty TNHH MTV Chua Me Đất, đoàn công tác của Ban Quản lý VQG PN-KB đã có một chuyến công tác đặc biệt đến Vương quốc Anh. Ngoài việc tham quan, học hỏi kinh nghiệm quản lý từ VQG Yorkshire Dales, đoàn đã gặp gỡ, tri ân các chuyên gia BCRA bởi những đóng góp của họ trong suốt 33 năm miệt mài tìm kiếm, khảo sát và giới thiệu các hang động ở Quảng Bình. Đó là một cuộc gặp gỡ đầy cảm xúc, ôn lại những ngày đầu tiên họ đặt chân đến Phong Nha, những chuyến ngược rừng thám hiểm hang động với bao khó khăn, vất vả, những niềm hạnh phúc khi hệ thống hang động Quảng Bình được biết đến. Không phải đến hôm nay, mà sự ghi nhận của người dân Quảng Bình đối với đóng góp của BCRA đã luôn hiện diện trong suốt 3 thập kỷ qua. “PN-KB nổi danh với thế giới bởi hệ thống hang động khác biệt, kỳ vĩ. Có được điều đó là nhờ vào công lao khảo sát, khám phá và nghiên cứu của các chuyên gia hang động. Nếu không có họ với những kết quả nghiên cứu chuyên sâu thì không có một PNKB của ngày hôm nay”, ông Đinh Huy Trí, Phó Giám đốc Ban Quản lý VQG PN-KB bày tỏ.

Mùa hè này, các chuyên gia BCRA đã trở về quê nhà sau thời gian lặn lội giữa đại ngàn Quảng Bình với thành quả là 22 hang động mới được tìm thấy. Họ sẽ trở lại Quảng Bình vào một ngày không xa để tiếp tục miệt mài trên những cung đường rừng trắc trở. Nơi ấy, vô vàn điều kỳ thú vẫn đang lẩn khuất đâu đó giữa những dãy núi đá vôi hùng vĩ, đón đợi những trái tim nhiệt huyết.

Theo Diệu Hương – Báo Quảng Bình